Monohybride kruisingen voor 3 atheneum/gymnasium (dutch)
1 point
1
Question 1
1.
Brandnetels
Bij een brandnetelsoort uit Zuid-Europa komen naast planten met een gezaagde bladrand ook planten met een gave bladrand voor. De vorm van de bladrand is bij deze soort een erfelijke eigenschap, die ontstaat onder invloed van één genenpaar. Iemand voert met deze brandnetelsoort twee kruisingen uit:
Kruising 1: gaafrandig blad × gezaagd blad
De F1 van deze kruising bestaat uit een groot aantal planten met allemaal een gezaagde bladrand.
Is het gen voor een gaafrandige bladrand bij deze brandnetel dominant of recessief?
1 point
1
Question 2
2.
Kruising 2: gezaagd blad × gezaagd blad
Onder de nakomelingen zijn planten met een gezaagde en planten met een gave bladrand.
Welke bewering over het genotype van de ouderplanten bij kruising 2 is juist?
1 point
1
Question 3
3.
Erfelijke eigenschappen
In de afbeelding zie je een kat met een langharige vacht. Deze eigenschap wordt erfelijk bepaald. Het gen voor kort haar is dominant (A), dat voor lang haar recessief (a). Een gevlekte vacht bij katten wordt tabby genoemd. Dit vlekkenpatroon wordt bepaald door een dominant gen (B). Een kat die homozygoot recessief is voor dit gen, is effen van kleur.
Wat is het genotype van deze kat voor de lengte van de vachtharen?
1 point
1
Question 4
4.
Een poes met een effen vacht wordt gekruist met een kater met een tabby vacht die heterozygoot is voor deze eigenschap.
Hoe groot is de kans dat een nakomeling uit deze kruising een effen vacht heeft?
1 point
1
Question 5
5.
Runderen
Bij een runderras is de vachtkleur rood of wit of rood-wit gevlekt. De vachtkleur is een erfelijke eigenschap. Als een homozygoot rood rund wordt gekruist met een homozygoot wit rund zijn alle nakomelingen rood-wit gevlekt. Het fenotype van deze nakomelingen wordt intermediair genoemd. Twee rood-wit gevlekte runderen worden met elkaar gekruist.
Hoe groot is de kans op een witte nakomeling bij deze kruising?
1 point
1
Question 6
6.
Cavia's kunnen zwartharig en witharig zijn. De factor zwartharig is dominant. Gegeven zijn de volgende vier kruisingen:
1 heterozygoot X homozygoot dominant
2 homozygoot dominant X homozygoot recessief
3 homozygoot recessief X heterozygoot
4 heterozygoot X heterozygoot
Bij welke van deze kruisingen is de kans op een witte cavia het grootst?
1 point
1
Question 7
7.
Een ouderpaar heeft twee kinderen. Beide kinderen hebben bruine ogen. Het gen voor bruine ogen (B) is dominant over het gen voor blauwe ogen (b). De volgende genotypen van ouderparen worden genoemd:
Ene ouder andere ouder
1 BB x BB
2 BB x Bb
3 Bb x Bb
4 Bb x bb
Welke van deze genotypen kunnen de ouders van de twee kinderen hebben?
1 point
1
Question 8
8.
Bij de mens is het gen voor bruin haar dominant over dat voor blond haar.
Ricky heeft bruin haar. De haarkleur van zijn ouders is niet bekend.
Kan Ricky heterozygoot zijn voor de eigenschap haarkleur?
1 point
1
Question 9
9.
Twee kangoeroes paren met elkaar. Onder de jongen blijken enkele kangoeroes voor te komen die door een erfelijke afwijking onvruchtbaar zijn.
Wordt de erfelijke afwijking bepaald door een dominant gen of door een recessief gen?
1 point
1
Question 10
10.
Zijn de kangoeroes die heterozygoot zijn, vruchtbaar of onvruchtbaar?
1 point
1
Question 11
11.
P.K.U
Bij een pasgeboren baby wordt wat bloed afgenomen door middel van de hielprik. Uit onderzoek van het bloed blijkt dat het kind een erfelijke stofwisselingsziekte heeft, die P.K.U. heet. Het kind zal een aangepast dieet moeten volgen. Geen van beide ouders heeft de verschijnselen van deze ziekte. De ouders willen graag nog een kind.
Hoe groot is de kans dat dit tweede kind ook P.K.U. zal hebben?
1 point
1
Question 12
12.
Albino
Sommige planten zijn niet in staat bladgroenkorrels te vormen. Deze albinoplanten ontkiemen wel uit het zaad, maar ze sterven na korte tijd.
Onderzoek heeft aangetoond dat dit zogenoemde albinisme veroorzaakt wordt door een recessief gen. Een tabaksplant wordt bestoven met stuifmeel van een andere tabaksplant. Beide planten zijn heterozygoot voor albinisme.
Hoe groot is de kans dat uit een zaad een albinokiemplant ontstaat?
1 point
1
Question 13
13.
Haar en erfelijkheid
Het gen voor krullend haar is dominant (A), dat voor steil haar recessief (a). Een vrouw die homozygoot is voor steil haar krijgt vier kinderen van een man met krullend haar (zie de afbeelding).
Wat is het fenotype van kind P?
1 point
1
Question 14
14.
Wat is het genotype van de vader?
1 point
1
Question 15
15.
Geplaagd door de wind
Over de feiten rond flatulentie (het laten van winden) wordt niet gestreden. Het mechanisme is bekend: bepaalde sachariden kunnen in de dunne darm niet worden verteerd en worden uiteindelijk verderop, in de dikke darm, verteerd door bacteriën via een gistingsproces. Dat levert dagelijks zo’n 600 milliliter koolstofdioxide en waterstof op, dat het lichaam via de sluitspier verlaat – gemiddeld 14 keer per etmaal. Behalve uit koolstofdioxide en waterstof bestaat de wind uit methaan, echter niet bij iedereen: één op de drie mensen bezit geen of onvoldoende bacteriën in de darm die methaan kunnen produceren. De oorzaak is erfelijk. Koeien en mensen verergeren als gasproducenten met elke wind het broeikaseffect. Geruststellend is dat het bij mensen om milliliters per persoon per dag gaat. Een koe windt per dag 250 tot 500 liter gas de atmosfeer in!
Een man en een vrouw die allebei methaan kunnen produceren, krijgen een kind dat geen methaan vormt.
Hoe groot is dan de kans dat hun tweede kind eveneens ’methaanloos’ door het leven zal gaan?