Evolutie les 1 VWO

Last updated almost 3 years ago

10 questions

Note from the author:

Let op de Google forms werkt niet, die moet je zelf opnieuw maken.

Instructions

Als je oortjes bij je hebt, is het handig om er één in te doen.

Intro

Evolutie?

Wat is volgens jou de definitie van evolutie?

Komt volgens jou evolutie (dus ook van de mens) nog steeds voor? Leg dit uit aan de hand van je eigen definitie.

Is er een verschil tussen het begrip evolutie en de evolutietheorie? Leg je antwoord uit.

Definities

Formulier:
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdxi-jFP1QxfEoD8bru2i8yCF7mP0jqrWRO647Ek6sexVb7Kg/viewform?usp=sf_link


Uitkomsten:
https://docs.google.com/forms/d/1KTBJBAI_SuXExygF0_tfWrP2Nz8v2tdJkpyQqavlGVs/viewanalytics

Hiernaast staat een link naar een Google-formulier.
In dat formulier moet je voor een aantal begrippen (12) aangeven of 
a) je dat begrip vindt gelden voor iedereen of dat het persoonlijk is (de universaliteit).
b) je dat begrip veranderlijk vindt in de tijd of dat het eeuwig is (variabiliteit).
De mate van elk aspect (universaliteit en variabiliteit) kun je aangeven op een schaal van 8 bolletjes.
Nadat je dat gedaan hebt kijken we naar de uitkomsten.

Wat valt je op aan de uitkomsten?

Bedenk 5 termen waarover eerst overeenstamming bereikt moet worden voordat je kunt praten/discussiëren/debatteren over evolutie en/of de evolutie theorie.

Kennis en afspraken

De evolutietheorie: 
bestaat uit twee delen:
De mechanismen (hoe het evolutieproces werkt)
De theorie (je kunt met de mechanismen de totale diversiteit op aarde verklaren)

De wetenschap:
Is een cyclische methode om aan modellen te komen, die de verschijnselen/gebeurtenissen in de wereld om ons heen beschrijven/verklaren.
Een model is een vereenvoudiging van de werkelijkheid. 
Dit maakt wetenschappelijke kennis veranderlijk, doordat bestaande kennis gecontroleerd wordt en er steeds nauwkeuriger modellen gemaakt worden.
Zijn er meerdere modellen die een verschijnsel kunnen verklaren, dan wint de eenvoudigste (Scheermes van Ockham).

Een hypothese:
Is een idee, dat gebruikt wordt als antwoord op een onderzoeksvraag,
Een hypothese wordt gemaakt/bedacht uit eerdere wetenschappelijke kennis.
Een hypothese kan bevestigd (waar) of ontkracht (onwaar) worden.

Een wetenschappelijke theorie:
Een wetenschappelijke theorie is wat anders dan het woord theorie in de Nederlands taal.
Een wetenschappelijke theorie is een stelsel (bij elkaar behorende) bewezen (onderzochte en bevestigde) hypothesen.

Kun je discussiëren over de mechanismen van de evolutietheorie?

Kun je discussiëren over theorie gedeelte (het verklaren van de biodiversiteit) van de evolutietheorie?

Waarnemingen die geleid hebben tot de mechanismen van de evolutietheorie

De mechanismen van de neo-darwinistische evolutietheorie zijn gebaseerd op twee waarnemingen en één uitgangspunt.
Sinds de ontdekking van het DNA (na Darwin) weten we dat evolutieproces werkt met erfelijke eigenschappen. Dit is het uitgangspunt.
waarneming 1: Alle nakomelingen zijn genetisch verschillend. (Denk bijvoorbeeld aan de berekening van het aantal verschillende nakomelingen.)
waarneming 2: In een gebied worden er altijd meer organismen geboren dan er kunnen leven (b.v. qua voedsel of ruimte).

Sommige wetenschappers hebben het ook over een culturele evolutie. Hoe worden dan culturele eigenschappen overgedragen van de ene generatie op de andere?

Ook ééneiige tweelingen zijn genetisch niet helemaal hetzelfde. Welk proces zorgt daarvoor?

Gevolgen van de waarnemingen

Er zijn teveel organismen in een gebied. Er moeten er dus een aantal dood. Dit gebeurt op een natuurlijke manier: Natuurlijke Selectie.

De natuurlijke selectie selecteert, maar waarop?
Het gaat hier niet om overleven alleen, maar om hoe goed een organisme zijn genotype kan overbrengen naar de volgende generatie, dus voortplantingssucces  (blijven leven helpt daar natuurlijk wel bij).
Voor die voortplanting heb je natuurlijk wel een partner nodig. Om daarbij goed in de smaak te vallen is er ook zoiets als sexuele selectie (denk aan de mooie onhandige staart van de pauw). Sexuele selectie is een een onderdeel van het begrip "natuurlijke selectie".
In beide gevallen gaat om, al bestaande, door toeval ontstane, eigenschappen, die het toevallig goed doen bij de selectie (natuurlijk of sexueel).

Foute begrippen, dus niet gebruiken, hierbij zijn:
"Survival of the fittest", want alleen survival is niet genoeg en fittest heeft niets met conditie of spierkracht te maken.
"De best aangepaste overleeft", want waarop is het organisme dan aangepast, niet overleving alleen.
"Struggle for life", want het is geen gevecht tegen elkaar, maar tegen de omgeving.

Verdere gevolgen van natuurlijk selectie

Door de natuurlijke selectie  komen er in de volgende generatie meer of minder van bepaalde allelen voor. Deze verandering, in het voorkomen van bepaalde allelen van generatie op generatie, noemt men evolutie. De definitie wordt dan:
Evolutie = de verandering van allelfrequenties in een populatie van generatie op generatie.

Ok, populaties kunnen blijkbaar veranderen, maar dan heb je nog geen nieuwe soorten. Daarvoor heb je reproductieve isolatie nodig. Er zijn verschillende soorten reproductieve isolatie, alleen die hieronder staat moet je kennen.

Eén populatie die gesplitst wordt in twee delen (waardoor de beide delen niet meer met elkaar kunnen voortplanten = reproductieve isolatie) kan de oorzaak zijn van soortvorming. 
Immers beide delen krijgen een eigen evolutie, die na lange tijd zoveel veranderingen opleverde, dat wanneer de delen van de populatie weer bij elkaar komen, ze nog steeds niet met elkaar kunnen voortplanten.
Organismen die niet met elkaar kunnen voortplanten en zo vruchtbare nakomelingen maken, behoren niet tot dezelfde soort. Kortom er is een nieuwe soort ontstaan.

Untitled Section

Maak een schema met oorzaak gevolg relaties (pijlen) waarin je de volgende termen verwerkt. (op papier, foto maken en dan uploaden is ook goed).
1) mutatie
2) variatie
3) reproductieve isolatie
4) natuurlijke selectie
5) soortvorming
6) evolutie