E' Τάξη, Φυσική, Ενότητα ΗΧΟΣ, Κεφάλαιο ΦΕ3: Η ανάκλαση του ήχου

Last updated over 1 year ago
8 questions
Ας ξεκινήσουμε με μερικές ερωτήσεις και ασκήσεις για να θυμηθείτε τι μάθατε στα προηγούμενα μαθήματα.
1

Κάθε σώμα που παράγει ήχο ονομάζεται...

1

Ο ήχος που παράγεται αποτελεί μια ταλάντωση.

Η παραγωγή του ήχου

Παρακολουθείστε το βίντεο από το κανάλι του Dr Binocs για τον ήχο. Αν χρειάζεται αλλάξτε από τις ρυθμίσεις τους υπότιτλους στα ελληνικά. Δείτε το βίντεο όσες φορές επιθυμείτε.
1

Σε ποια κατάσταση της ύλης ο ήχος διαδίδεται καλύτερα;

Η διάδοση του ήχου

Ο ήχος διαδίδεται στα στερεά, στα υγρά και στα αέρια.
Η ταχύτητα του ήχου στον αέρα της ατμόσφαιρας σε θερμοκρασία 20 βαθμών Κελσίου είναι περίπου 340 μέτρα ανά δευτερόλεπτο.

Ο ήχος μεταδίδεται από μόριο σε μόριο. Όσο πιο κοντά είναι τα μόρια μεταξύ τους τόσο πιο γρήγορα μεταδίδεται.
Αν σκεφτείς ότι το φως ταξιδεύει με ταχύτητα 300.000 μέτρα ανά δευτερόλεπτο, καταλαβαίνεις γιατί όταν πέφτει ένας κεραυνός πρώτα βλέπουμε το φως και μετά ακούμε τη βροντή του.
1

Ο ήχος ταξιδεύει πιο γρήγορα από το φως.

Ο άνθρωπος παράγει ήχο μέσω ενός οργάνου που βρίσκεται στο λάρυγγα, τις φωνητικές χορδές. Όταν μιλάμε, φωνάζουμε ή τραγουδάμε αυτές πάλλονται και παράγουν ήχο. Όσο πιο δυνατά μιλάμε τόσο πιο δυνατά πάλλονται.

Πολλές φορές αυτό μπορεί να γίνει επικίνδυνο για τον άνθρωπο. Όταν φωνάζουμε κουράζουμε τις φωνητικές μας χορδές γιατί αναγκάζονται να πάλλονται πολύ έντονα. Για αυτό βραχνιάζουμε ή "κλείνει" η φωνή μας.
Ο ήχος διαδίδεται με τη μορφή ενός κύματος. Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον ήχο μέσω του αυτιού. Όταν ένα ηχητικό κύμα φτάνει στο τύμπανο του αφτιού μας, το αναγκάζει να πάλλεται. Το ηχητικό σήμα μέσω του ακουστικού νεύρου φτάνει στον εγκέφαλο. Έτσι ακούμε!
1

Ο ήχος δε διαδίδεται...

1

Ο άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί όλους τους ήχους.

1

Αν ένας ήχος έχει συχνότητα άνω των 20.000 Herz λέγεται...

1

Ο άνθρωπος μπορεί να ακούσει

Η μέτρηση του ήχου

Τα ντεσιμπέλ (dB) μετρούν την ένταση του ήχου:
  • από 0dB που είναι ο χαμηλότερος ήχος που μπορεί να εντοπίσει το ανθρώπινο αυτί
  • ως τον ήχο ενός πυραύλου κατά την εκτόξευση, που μπορεί να ξεπερνά τα 180dB.
Οι ειδικοί θεωρούν επικίνδυνη την έκθεση σε περισσότερα από 85dB, δηλαδή σε ήχους που παράγουν αντικείμενα όπως οι μοτοσυκλέτες, τα ακουστικά και οι μηχανές του γκαζόν.

Η ανάκλαση του ήχου

Όταν ένα ηχητικό κύμα συναντήσει μια λεία και στιλπνή επιφάνεια, αλλάζει κατεύθυνση. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ανάκλαση. Το είχαμε ξαναδεί στην ενότητα ΦΩΣ.
Όσο πιο λεία και στιλπνή είναι η επιφάνεια, τόσο πιο έντονο είναι το φαινόμενο της ανάκλασης.

Με τη βοήθεια της εφαρμογής από το Phet Colorado δείχνει πώς ανακλάται ένας ήχος.

Ο προσανατολισμός της νυχτερίδας

Προκειμένου να προσανατολιστούν οι νυχτερίδες χρησιμοποιούν τον ηχοεντοπισμό. Εκπέμπουν, δηλαδή, ήχους σε υψηλή συχνότητα και στη συνέχεια χρησιμοποιούν την ηχώ που παράγεται από την αντανάκλαση των ηχητικών κυμάτων πάνω σε επιφάνειες και άλλα ζώα προκειμένου να αποφύγουν εμπόδια και να εντοπίσουν τη λεία τους.
Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούν τα ραντάρ των υποβρυχίων μας.

Η απορρόφηση του ήχου

Τα μαλακά και πορώδη υλικά όπως τα σφουγγάρια απορροφούν τον ήχο χαρίζοντάς μας περισσότερη ησυχία.

Σκέψου: Γιατί άραγε στα στούντιο ηχογραφήσεων οι αίθουσες είναι καλυμμένες με σφουγγάρια;